Skip to content Skip to footer

Multiple Sleep Latency Test (MSLT) là tiêu chuẩn vàng để định lượng khách quan mức độ buồn ngủ ban ngày, đặc biệt trong chẩn đoán chứng ngủ rũ (narcolepsy)chứng buồn ngủ quá mức không rõ nguyên nhân. Bài kiểm tra này đo lường khả năng đi vào giấc ngủ và thời gian xuất hiện giấc ngủ REM trong điều kiện tiêu chuẩn hóa.

Mục đích lâm sàng của MSLT

MSLT chủ yếu được sử dụng để:

  • Chẩn đoán phân biệt chứng ngủ rũ type 1 và type 2.
  • Xác định mức độ buồn ngủ ban ngày một cách khách quan, nhất là trong các trường hợp bệnh nhân than phiền buồn ngủ dù đã điều trị rối loạn giấc ngủ như OSA.
  • Đánh giá mức độ ảnh hưởng chức năng do buồn ngủ trong bối cảnh pháp lý, hành chính hoặc y tế chuyên biệt (như cấp phép lái xe, công việc mang tính đặc thù).

Theo hướng dẫn của Viện Y Học Giấc ngủ Hoa Kỳ (AASM), MSLT nên được tiến hành ngay sau một đêm đo đa ký giấc ngủ (PSG) để đảm bảo đánh giá chính xác mức độ buồn ngủ sau một giấc ngủ đầy đủ và không bị phân mảnh.

Nguyên lý và quy trình thực hiện

Bài test bao gồm 4–5 lần đo, mỗi lần kéo dài tối đa 20 phút, cách nhau 2 giờ. Nếu bệnh nhân ngủ trong vòng 20 phút, lần đo đó sẽ được kéo dài thêm 15 phút để ghi nhận giấc ngủ REM. Thử nghiệm thứ 5 được thực hiện nếu ít hơn 2 lần xuất hiện giấc ngủ REM sớm (SOREM) trong 4 lần đầu.

Chuẩn bị trước đo

  • Bệnh nhân được yêu cầu duy trì giấc ngủ đều đặn ít nhất 2 tuần trước đo và ghi lại nhật ký giấc ngủ hoặc đeo actigraphy (thiết bị đo chuyển động).
  • Cần ngưng thuốc ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương (thuốc ngủ, thuốc kích thích) theo hướng dẫn của bác sĩ.
  • Kiêng caffeine, rượu, chất kích thích trước đo và trong ngày thực hiện.

Các thông số được ghi nhận

  • EEG: ghi điện não
  • EOG: chuyển động mắt
  • EMG cằm: đánh giá trương lực cơ
  • ECG: theo dõi nhịp tim

Tiêu chí đánh giá kết quả

MSLT tập trung vào hai chỉ số chính:

  1. Sleep Latency (SL): thời gian từ khi tắt đèn đến khi bệnh nhân bắt đầu ngủ (≥1 epoch N1).
  2. REM Latency: thời gian từ lúc tắt đèn đến khi vào giấc REM.

AASM định nghĩa các chỉ số quan trọng như sau:

Sleep Onset REM Period (SOREM): giấc REM xảy ra trong vòng 15 phút sau khi bắt đầu ngủ. Xuất hiện ≥2 lần SOREM kết hợp với SL trung bình <8 phút là tiêu chí chẩn đoán narcolepsy type 1/2.

Ngưỡng đánh giá Mean Sleep Latency (MSL)

Theo các hướng dẫn và nghiên cứu kinh điển:

  • MSL <5 phút: buồn ngủ nghiêm trọng.
  • MSL <8 phút: gợi ý buồn ngủ bệnh lý.
  • MSL >10 phút: trong giới hạn bình thường.

Giá trị SOREM ≥2 đi kèm MSL <8 phút có độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong chẩn đoán chứng ngủ rũ [1],[2].

Các yếu tố ảnh hưởng kết quả

Việc diễn giải MSLT cần cẩn trọng với các yếu tố gây nhiễu:

  • Mất ngủ ban đêm do OSA chưa điều trị hoặc đo PSG không đạt chuẩn.
  • Thuốc ức chế REM như SSRI/SNRI làm giảm tỷ lệ SOREM.
  • Các hoạt động làm bệnh nhân tỉnh táo như sử dụng điện thoại, cà phê, môi trường quá sáng giữa các lần đo.

AASM nhấn mạnh rằng MSLT không thể độc lập đưa ra chẩn đoán, mà cần được đánh giá song song với lâm sàng, nhật ký giấc ngủ, dữ liệu PSG, và xét nghiệm máu nếu cần[2].

Vai trò trong thực hành lâm sàng

MSLT hiện diện như một trong những xét nghiệm then chốt trong bộ tiêu chuẩn đánh giá buồn ngủ ban ngày và chẩn đoán narcolepsy type 1 (kèm cataplexy) và type 2. Khi phối hợp với xét nghiệm hypocretin trong dịch não tủy hoặc HLA typing, MSLT giúp đưa ra chẩn đoán chính xác và tránh điều trị nhầm.

Kết luận

MSLT là một công cụ mạnh mẽ trong chẩn đoán các rối loạn ngủ gây buồn ngủ ban ngày, đặc biệt là chứng ngủ rũ (narcolepsy). Việc thực hiện MSLT cần được chuẩn hóa, tuân thủ chặt chẽ quy trình do AASM đề xuất, và phải được phân tích bởi các chuyên gia có kinh nghiệm trong lĩnh vực giấc ngủ.

Tài liệu tham khảo:

  1. American Academy of Sleep Medicine. The AASM Manual for the Scoring of Sleep and Associated Events, Version 2.6. 2020.
  2. Krahn LE, et al. “Recommended Protocols for the Multiple Sleep Latency Test and Maintenance of Wakefulness Test in Adults.” J Clin Sleep Med. 2021;17(12):2551–2557.
  3. Doghramji K, et al. “A normative study of the maintenance of wakefulness test (MWT).” Electroencephalogr Clin Neurophysiol. 1997;103(5):554–562.

SleepFi

Địa chỉ: 114 đường số 32, tiểu khu 1, phường An Lạc, TP.HCM

Hotline: 0916872112

Công ty Cổ Phần Dược Phẩm Calapharco

Trung tâm tầm soát giấc ngủ chất lượng cao SleepFi

Liên hệ

0916 872 112

Địa điểm của SLEEPFI:

1. Địa điểm đo đa ký tại TP HCM: 112-114 Đường số 32, Tiểu khu 1, Phường Bình Trị Đông B, Quận Bình Tân

2. Địa điểm đo đa ký tại Hà Nội: Tầng 8, P828, Số 26 đường Láng, Phường Ngã Tư Sở, Quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội, Việt Nam.

Chịu trách nhiệm nội dung:

Theo dõi tin tức và dịch vụ mới nhất của chúng tôi

Bằng cách nhấn nút “Đăng ký”, tôi xác nhận đã đọc và đồng ý với các Chính sách bảo mật & Điều khoản sử dụng

Liên kết mạng xã hội
Công ty Cổ Phần Dược Phẩm Calapharco – Chi nhánh TP HCM
MST: 1200445311-064 do Sở Kế hoạch & Đầu tư TP. HCM cấp ngày 09/05/2001

DMCA.com Protection Status

SleepFi © 2025. All Rights Reserved – Design by H-YourDesign.com