Vì sao bạn luôn thấy “chân bứt rứt” khi cố ngủ?
Bạn nằm xuống, mắt đã muốn khép lại nhưng đôi chân lại liên tục bồn chồn, ngứa ran, như có kiến bò bên trong. Bạn không thể nằm yên, phải duỗi ra, co vào hay đứng dậy đi lại để cảm giác dễ chịu hơn. Nếu tình trạng này lặp đi lặp lại, đó có thể là dấu hiệu của rối loạn chân không yên (Restless Legs Syndrome – RLS).
Đây không chỉ là sự khó chịu thoáng qua, mà là một rối loạn thần kinh ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ và sức khỏe lâu dài.
Rối loạn chân không yên khi ngủ là gì? – Tìm hiểu bản chất của bệnh
Rối loạn chân không yên là tình trạng thần kinh khiến người bệnh có nhu cầu di chuyển chân không kiểm soát, đặc biệt là khi nghỉ ngơi hoặc ban đêm. Những cử động này giúp giảm cảm giác khó chịu, nhưng chỉ tạm thời. Khi ngừng cử động, triệu chứng quay trở lại.
Một số đặc điểm nổi bật:
- Triệu chứng thường xuất hiện về đêm, khiến bệnh nhân khó ngủ.
- Người bệnh mô tả cảm giác “không thể ngồi yên”, “chân như bị điện giật nhẹ”.
- Thường giảm khi vận động nhẹ như đi bộ, xoa bóp.
Ai là những người dễ rơi vào tình trạng này?
Không phải ai cũng mắc RLS, nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn:
- Người trung niên và cao tuổi: Bệnh có xu hướng xuất hiện nhiều hơn khi tuổi tác tăng.
- Phụ nữ mang thai: Thay đổi hormone và thiếu máu do thiếu sắt khiến tình trạng này phổ biến hơn.
- Người có bệnh lý nền: Suy thận, tiểu đường, bệnh Parkinson liên quan mật thiết đến RLS.
- Thiếu chất dinh dưỡng: Thiếu sắt, vitamin B12, vitamin D.
- Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc, bạn cũng dễ bị hơn.
Những triệu chứng bạn không nên bỏ qua
Cảm giác khó chịu không thể gọi tên
Người bệnh thường mô tả cảm giác ở chân như:
- Ngứa ran, tê rần, kiến bò trong xương.
- Căng tức, châm chích, khó chịu sâu bên trong.
- Cảm giác chỉ giảm khi cử động.
“Chân không yên” nhiều hơn vào ban đêm
- Ban ngày ít xuất hiện, nhưng khi nằm nghỉ buổi tối, triệu chứng trở nên rõ rệt.
- Càng gần giờ ngủ, mức độ càng nặng, gây khó ngủ kéo dài.
Giấc ngủ bị xáo trộn
- Khó đi vào giấc ngủ.
- Thức dậy nhiều lần giữa đêm.
- Ban ngày mệt mỏi, thiếu tập trung.
Khi đôi chân không thể nghỉ ngơi – Hậu quả để lại nghiêm trọng thế nào?
Mất ngủ mạn tính
Triệu chứng kéo dài khiến giấc ngủ bị gián đoạn liên tục, dẫn đến mất ngủ mạn tính.
Ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất
- Nguy cơ bệnh tim mạch, tiểu đường tăng cao.
- Hệ miễn dịch suy yếu, cơ thể dễ nhiễm bệnh.
- Mệt mỏi kéo dài, giảm năng suất lao động.
Tổn hại đến tinh thần và tâm lý
- Lo âu, căng thẳng, thậm chí trầm cảm.
- Dễ cáu gắt, ảnh hưởng đến mối quan hệ gia đình – công việc.
Trường hợp thực tế: Một bệnh nhân nữ 45 tuổi tại Mỹ được Mayo Clinic ghi nhận đã mất ngủ kéo dài nhiều tháng vì “chân bứt rứt”. Sau khi được chẩn đoán RLS và điều trị bằng bổ sung sắt cùng thuốc điều hòa dopamine, bệnh nhân cải thiện giấc ngủ rõ rệt, chất lượng sống nâng cao.
Làm sao để xác định chính xác bệnh?
Khai thác triệu chứng
Bác sĩ sẽ hỏi:
- Bạn có cảm giác khó chịu ở chân khi nghỉ ngơi không?
- Triệu chứng có giảm khi vận động không?
- Có nặng hơn vào ban đêm không?
Kiểm tra và xét nghiệm
- Xét nghiệm máu để phát hiện thiếu sắt, vitamin.
- Đánh giá chức năng thận, thần kinh.
- Trong một số trường hợp, đo đa ký giấc ngủ để loại trừ rối loạn khác.
Điều trị rối loạn chân không yên: Giải pháp để đôi chân được nghỉ ngơi
Điều chỉnh lối sống – Nền tảng quan trọng
- Thiết lập thói quen ngủ đúng giờ.
- Massage chân, chườm ấm hoặc chườm lạnh trước khi ngủ.
- Tập yoga, đi bộ nhẹ nhàng.
- Hạn chế cà phê, rượu bia, thuốc lá.
Bổ sung dinh dưỡng – “Liệu pháp tự nhiên”
- Bổ sung sắt, vitamin D, B12 nếu thiếu hụt.
- Chế độ ăn giàu rau xanh, cá hồi, thịt đỏ nạc.
Điều trị bằng thuốc – Chỉ khi cần thiết
- Thuốc điều hòa dopamine (theo chỉ định).
- Thuốc giảm đau hoặc thuốc ngủ ngắn hạn.
⚠️ Lưu ý: Việc dùng thuốc cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng.
Nghiên cứu thực tế: Con số biết nói
Theo National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NIH):
- 7–10% dân số có thể mắc rối loạn chân không yên.
- Phụ nữ mắc nhiều hơn nam giới, đặc biệt trong thai kỳ.
Nghiên cứu từ Sleep Foundation cũng cho thấy:
- Người mắc RLS có nguy cơ mất ngủ mãn tính cao gấp 2–3 lần so với người bình thường.
- 60% bệnh nhân báo cáo có triệu chứng trầm cảm hoặc lo âu do mất ngủ.
(Nguồn: NIH – RLS Fact Sheet, Sleep Foundation – RLS)
Khi nào bạn cần đến gặp bác sĩ ngay?
- Cảm giác “chân bứt rứt” xảy ra hầu như mỗi tối.
- Khó ngủ kéo dài nhiều tuần.
- Mệt mỏi ban ngày ảnh hưởng công việc, học tập.
- Biện pháp tại nhà không mang lại hiệu quả.
👉 Đừng trì hoãn! Việc chẩn đoán và điều trị sớm giúp bạn kiểm soát bệnh tốt hơn, ngăn ngừa hậu quả lâu dài.
Cách phòng ngừa để giữ đôi chân khỏe mạnh và giấc ngủ yên bình
- Duy trì cân nặng hợp lý.
- Tập thể dục thường xuyên, nhưng tránh vận động quá mạnh trước giờ ngủ.
- Ăn uống đầy đủ dưỡng chất.
- Kiểm soát bệnh nền (tiểu đường, suy thận, Parkinson).
Hãy cho đôi chân được nghỉ ngơi đúng nghĩa
Rối loạn chân không yên không chỉ gây khó ngủ mà còn kéo theo nhiều hệ lụy sức khỏe và tinh thần. Nhận biết sớm triệu chứng như chân bứt rứt, mệt mỏi, mất ngủ, và thăm khám kịp thời là chìa khóa để kiểm soát bệnh.
👉 Hãy chủ động bảo vệ giấc ngủ của mình ngay hôm nay!
📞 Liên hệ Hotline/Zalo: 0916 872 112 để được tư vấn và đặt lịch khám cùng chuyên gia.
Tài liệu tham khảo
- Mayo Clinic – Restless legs syndrome (RLS): https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/restless-legs-syndrome
- National Sleep Foundation – Restless Legs Syndrome: https://www.sleepfoundation.org/restless-legs-syndrome
- National Institute of Neurological Disorders and Stroke – Restless Legs Syndrome Fact Sheet: https://www.ninds.nih.gov/health-information/patient-caregiver-education/fact-sheets/restless-legs-syndrome
SleepFi
Địa chỉ: 114 đường số 32, tiểu khu 1, Bình Trị Đông B, Bình Tân, TP.HCM
Hotline: 0916872112
