Dụng cụ đẩy hàm dưới (MAD) là một phương pháp hiệu quả trong điều trị OSA nhẹ và trung bình. Tìm hiểu về MAD, cách hoạt động, hiệu quả so với CPAP.
Tổng Quan Về Thiết Bị Đẩy Hàm Dưới (MAD)
Thiết bị đẩy hàm dưới (MAD) là gì?
Thiết bị đẩy hàm dưới (Mandibular Advancement Device – MAD) là một dụng cụ nha khoa được sử dụng để điều trị hội chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA). MAD hoạt động bằng cách giữ cho hàm dưới ở vị trí hơi đưa ra trước, giúp mở rộng đường thở, giảm tình trạng tắc nghẽn và cải thiện luồng không khí.
MAD được thiết kế theo từng cá nhân, thường do nha sĩ hoặc bác sĩ chuyên khoa giấc ngủ chỉ định. Một số thương hiệu MAD phổ biến có thể kể đến như Orthor Apnea, SomnoDent, Respire, Herbst.
Cách hoạt động của MAD
MAD giúp ngăn ngừa sự sụp đổ của đường thở trên bằng cách:
- Đẩy hàm dưới ra trước khoảng 5-10mm
- Giữ lưỡi không tụt về phía sau
- Ổn định mô mềm ở hầu họng, giảm nguy cơ tắc nghẽn
Nhờ cơ chế này, MAD giúp giảm tiếng ngáy và giảm số lần ngưng thở khi ngủ ở bệnh nhân OSA nhẹ và trung bình.
MAD Có Hiệu Quả Như Thế Nào Trong Điều Trị OSA Nhẹ Và Trung Bình?
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng MAD có thể giảm chỉ số ngưng – giảm thở AHI (Apnea-Hypopnea Index) từ 30-50% ở bệnh nhân OSA nhẹ và trung bình. Một số lợi ích của MAD bao gồm:
- Giảm tần suất ngáy: Nhiều bệnh nhân ghi nhận giảm tiếng ngáy đáng kể chỉ sau vài tuần sử dụng.
- Cải thiện giấc ngủ: Người sử dụng MAD ngủ sâu hơn, ít bị gián đoạn do ngưng thở.
- Dễ thích nghi hơn CPAP: MAD không tạo áp lực dương liên tục như CPAP, giúp người bệnh thoải mái hơn khi sử dụng.
- Di động và tiện lợi: MAD nhỏ gọn, dễ mang theo khi di chuyển, đặc biệt phù hợp với những người thường xuyên đi công tác.
So Sánh MAD Với CPAP Và Các Phương Pháp Điều Trị Khác
MAD là một lựa chọn điều trị thay thế CPAP cho những bệnh nhân OSA nhẹ đến trung bình. Mặc dù CPAP vẫn được xem là tiêu chuẩn vàng trong điều trị OSA, nhưng nhiều bệnh nhân cảm thấy khó thích nghi với việc sử dụng mặt nạ và áp lực khí liên tục.
MAD không gây cảm giác bí bách, giúp người dùng có trải nghiệm dễ chịu hơn khi ngủ. Tuy nhiên, hiệu quả của MAD phụ thuộc vào mức độ OSA của bệnh nhân và cấu trúc hàm của mỗi người. Những bệnh nhân OSA nặng hoặc có cấu trúc hàm không phù hợp có thể cần phương pháp điều trị khác như CPAP hoặc phẫu thuật.
Khi nào nên chọn MAD thay vì CPAP?
MAD là lựa chọn tốt cho những bệnh nhân:
- Có OSA nhẹ hoặc trung bình
- Không thể thích nghi với CPAP
- Không muốn phẫu thuật
- Có cấu trúc hàm phù hợp để sử dụng khí cụ
Quy Trình Chế Tạo Và Sử Dụng MAD
Các bước để có một MAD cá nhân hóa
- Khám tổng quát: Bác sĩ đánh giá mức độ OSA và kiểm tra cấu trúc hàm.
- Lấy mẫu hàm: Nha sĩ lấy mẫu hàm để thiết kế thiết bị phù hợp.
- Chế tạo thiết bị: MAD được làm riêng theo kích thước và yêu cầu của từng bệnh nhân.
- Hướng dẫn sử dụng: Bác sĩ hướng dẫn bệnh nhân cách đeo và điều chỉnh thiết bị.
- Theo dõi và điều chỉnh: Sau 2-4 tuần, bệnh nhân tái khám để kiểm tra hiệu quả.
Cách sử dụng và bảo quản MAD
- Đeo MAD trước khi đi ngủ và tháo ra vào buổi sáng.
- Vệ sinh hằng ngày bằng bàn chải mềm và nước ấm.
- Bảo quản trong hộp khô ráo để tránh vi khuẩn phát triển.
- Kiểm tra định kỳ mỗi 6-12 tháng để đảm bảo MAD vẫn hoạt động tốt.
Nhược Điểm Của MAD Và Cách Giảm Thiểu
Mặc dù MAD có nhiều lợi ích, nhưng vẫn có một số nhược điểm như:
- Đau hàm, mỏi cơ: Có thể xảy ra trong giai đoạn đầu sử dụng.
- Tăng tiết nước bọt hoặc khô miệng: Điều này thường giảm dần sau vài tuần.
- Lệch hàm nhẹ nếu sử dụng lâu dài: Cần theo dõi thường xuyên với nha sĩ.
Cách giảm thiểu tác dụng phụ:
- Bắt đầu với thời gian ngắn, sau đó tăng dần thời gian đeo.
- Massage hàm và thực hiện bài tập hàm để giảm đau.
- Điều chỉnh độ nâng hàm theo hướng dẫn của bác sĩ.
MAD Có Phải Là Giải Pháp Tối Ưu Cho OSA Nhẹ Và Trung Bình?
Thiết bị đẩy hàm ra trước (MAD) là một phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh nhân OSA nhẹ và trung bình. Tuy không mạnh bằng CPAP, nhưng MAD lại dễ thích nghi hơn, tiện lợi khi sử dụng và có độ tuân thủ cao hơn.
Nếu bạn hoặc người thân có triệu chứng ngưng thở khi ngủ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa giấc ngủ để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Tài liệu tham khảo
- American Academy of Sleep Medicine. “Oral Appliances for OSA Treatment.”
- National Sleep Foundation. “Mandibular Advancement Devices for Sleep Apnea.”
- Mayo Clinic. “Sleep Apnea and Oral Appliances.”
SleepFi
Địa chỉ: 114 đường số 32, tiểu khu 1, Bình Trị Đông B, Bình Tân, TP.HCM
Hotline: 0916872112
